Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης ήταν όρανα και έργο του ζωολόγου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και βουλευτή Θεσσαλονίκης το 1915 Νίκόλαου Γερμανού.
Στις 25 Μαϊου του 1926 γίνεται το πρώτο βήμα για την ίδρυση της έκθεσης από παράγοντες της πόλης, οι οπόιοι και πετυχαίνουν να εγκαινιάσουν την 1η Διεθνής εκθέση Θεσσαλονίκης την Κυριακή 3 Οκτωβρίου του 1926.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Αθήνα ενέκρινε μία μόνο διοργάνωση.
Έτσι λοιπόν το 1926, ο Νικόλαος Γερμανός ανοίγει τις πόρτες της πρώτης Εκθεσης, η οποία στεγαζόταν κατόπιν παραχωρήσεως του στρατού στο πεδίο του Άρεως, ακριβώς απέναντι από το κτίριο της Ηλεκτρικής Εταιρείας (έχει κατεδαφιστεί σήμερα) και κάλυπτε 7.000 τ.μ.
Στη δεύτερη Δ.Ε.Θ. το 1927 λειτούργησε και ο πρώτος στην Ελλάδα ραδιοφωνικός σταθμός, δημιούργημα του θρυλικού Τσιγκριρίδη.
Το 1936, με τη συμπλήρωση της πρώτης δεκαετίας και καθώς κατά τις τελευταίες διοργανώσεις, οι επισκέπτες ξεπερνούν κάθε φορά τις 300.000 χιλιάδες, γίνεται σαφής και επιβάλλεται η μεταφορά της Δ.Ε.Θ. σε άλλο χώρο επιφάνειας τουλάχιστον 80.000 τ.μ. και η ανέγερση μεγαλυτέρων, μονίμων και πλέον συγχρόνων, περιπτέρων.
Η ανοδική πορεία θα συνεχιστεί μέχρι τη 15η ΔΕΘ του 1940, όταν θα γίνει και η μεταστέγαση στις καινούργιες της εγκαταστάσεις, στο παλιό γήπεδο του Αρη.
Παίρνουν μέρος η Γερμανία, η Γιουγκοσλαβία, η Βουλγαρία και η Τουρκία.
Διήρκεσε από τις 22/9 έως τις 22/10. Σε λίγες ημέρες στην Ελλάδα κηρύχτηκε ο πόλεμος και πολλοί από τους εκθέτες δεν πρόλαβαν να πάρουν ούτε τα πράγματά τους από τα περίπτερα.
Kατά την περίοδο της Kατοχής, τα περίπτερα της Δ.Ε.Θ. χρησιμοποιούνται από τους Γερμανούς για αποθήκες.
Μετά το τέλος του πολέμου και την αποχώρησή τους από την πόλη, οι Γερμανοί ανατίναζουν το κτίριο της Δ.Ε.Θ. και βάζουν φωτιά στις εγκαταστάσεις της.
Ακολουθεί όμως ο εμφύλιος πόλεμος και η Διεθνής Εκθεση θα μείνει κλειστή για δέκα συνολικά χρόνια.
Έτσι φτάνουμε στη 16η Δ.Ε.Θ., την πρώτη μεταπολεμική, που εγκαινιάστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1951.
Το 1960, όταν η Δ.Ε.Θ. γιορτάζει τα 25 χρόνια λειτουργίας της, παίρνουν μέρος 18 κράτη. Τότε καθιερώνετε και η Εβδομάδα Ελληνικού Kινηματογράφου. Αλλά και η πρώτη στη χώρα τηλεόραση (κλειστό κύκλωμα) λειτούργησε στη Δ.Ε.Θ. το 1960, στο περίπτερο της ΔΕΗ.
Το 1962 εγκαινιάζεται το Φεστιβάλ Τραγουδιού.
Το 1977 γίνεται αλλαγή και η Δ.Ε.Θ. από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου αναγάγεται σε ανώνυμη εταιρεία, την HELEXPO -Δ.Ε.Θ. Α.Ε.
Από πολιτικής απόψεως το βήμα της έκθεσης τα τελευταία είκοσι και πλέον χρόνια χρησιμοποιείται από πρωθυπουργούς και αρχηγούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης οι οποίοι και δίνουν το πολιτικό τους στίγμα.
Αξίζει να αναφέρουμε πως η επιλογή της Θεσσαλονίκης από το Νικόλαο Γερμανό ήταν εφυέστατη, διότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στην πόλη εκτός από Ελλήνες συναντούσες και Τούρκους, Βούλγαρους, Ιταλούς, Γάλλους, Αρμένιους και Εβραίους, πράγμα που ευνοούσε κάθε εμορική δραστηριότητα.
Όσο για την αποδοχή του κόσμου, και αυτή ήταν δεδομένη, αφού τουλάχισριν τα πρώτα χρόνια της Εκθεσης είχαν και μια δόση λαϊκού πανηγιγιριού και οι Θεσαλονικείς αρέσκονταν σε αυτά.
Αλλώστε αρχαιολογικές ανασκαφές μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι στην πόλη γιορτάζονταν τα Kαβείρια της προχριστιανικής εποχής, γιορτή θρησκευτική και εμπορική που κατήργησε ο Μέγας Θεοδόσιος το 394 μ.Χ. Αλλά και κατά τα βυζαντινά χρόνια η μεγάλη αυτή εμποροπανήγυρη γίνονταν προς τιμήν του πολιούχου Αγίου Δημητρίου στης 26 του Οκτώβρη. Ηταν τα θρυλικά Δημήτρεια. Τότε κατέφθαναν ακόμα και καραβάνια με εμπορεύματα της εξωτικής ανατολής και ξεφόρτωναν την πραμάτεια τους.
Δεν είναι όμως και λίγές οι μαρτυρίες που αναφέρουν πως τα καλύτερα κέντρα της πόλης είχαν εκεί παραρτήματα, όπου διασκέδαζαν οι επισκέπτες και πως τα περίπτερα μοίραζαν για διαφημιστικούς λόγους σακουλάκια με σταφίδες, σύκα και άλλα γλυκίσματα. Kάθε χρόνο παρουσιάζονταν και νέες ατραξιόν. Το 1930 ένας ποδηλάτης με μια κοπέλα στην πλάτη του διένησε μια απόσταση 50 μέτρων σε ένα σύρμα σε ύψος 20 μέτρων. Μετά το τέλος των ατραξιόν, έσβηναν τα φώτα και 2-3 φορές τη βδομάδα εκτοξεύονταν πυροτεχνήματα.
Ειδικότερα τις δεκαετίες του 60, του 70 και του 80, το βράδυ των εγκαινίων γίνεται «καύσις πυροτεχνημάτων» και στο λιμάνι τα φωταγωγημένα σκάφη του πολεμικού ναυτικού συμμετέχουν στη δημιουργία της εορταστικής ατμόσφαιρας. Το λούνα παρκ, οι τραγουδιστές, το «μαλλί της γριάς», ο γύρος του θανάτου, οι ακροβάτες, η Ταμάρα με τα φίδια ή το τρένο των φαντασμάτων, γοητεύουν τους επαρχιώτες που καταφθάνουν από όλες τις γωνιές της επικράτειας.
Όσο για τον ψυχρό πόλεμο έπαιξε και αυτός το ρόλο του. Ήταν η επόχή που η αντιπαράθεση μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών, μεφέρονταν στα περίπτερα τους από συγκεντρώμένα πλήθη αντιφρονούντων και συμπαθούντων.
Κλείνοντας αυτό το αφιέρωμα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης θεωρούμε σκόπημο να αναφέρουμε το Ιδρυτικό της Συμβούλιο το οποίο και αποτέλεσαν οι Νικόλαος Γερμανός, Διομήδης Βαρλαμίδης (διευθυντής της Εθνικής Τραπέζης), Νικόλαος Δαρβέρης (διευθυντής του Ταχυδρόμου Βορείου Ελλάδος), Βασίλης Δημητρίου (διευθυντής της Ηλεκτρικής Εταιρείας), Πέτρος Συνδίκας (δήμαρχος), Πέτρος Λούβαρης (διευθυντής της εφημερίδας «Μακεδονικά Νέα») και οι έμποροι Μικές Μαυροκορδάτος, Σ. Γεωργιάδης, Ζήσης Βέρος, Δημήτρης Kουκουμπάνης και Α. Kατσαρός.
